Money as Debt II - Эцэс тэгсгөлгүй амлалтууд. Орчуулсан Х.Болорболд 2010 он. Бүтээсэн/ продюсер Пол Гринон / Paul Grignon 2009 Энэ кино нь 2006 онд Канадын кино найруулагч Пол Гринон нарын уран бүтээлчдийн бүтээсэн, орчин үеийн банкаар дамжуулан хэрэгжүүлдэг зээл-мөнгөний өнөөгийн тогтолцооны тухай кино юм. Энэ кинонд манай өнөөгийн банк санхүүгийн системийн бодит байдлыг, жишээлбэл банкуудын мөнгө бий болгох үйл явцаас эхлэн танилцуулж, энэхүү систем нь зайлшгүй сүйрэл мөхөлд хүргэх тухай сануулжээ. Дараагийн ангиуд болох Money as Debt II Promises Unleashed (2009) болон Money as Debt III: Evolution Beyond Money (2011) зэрэг юм. Бид эхний хоёр ангийг дуу оруулан та бүхэнд толилуулж байна. Манай улс, ард түмэн 1990 ээд оноос, тухайлбал 1992 оноос ямархуу зээл-мөнгөний системд нэгдэн орсон (оруулсан), энэ нь чухамдаа хэнд, хэний эрх ашигт үйлчилдэг, цаад зорилго нь юу болох, эцэстээ биднийг юунд хүргэх гэх мэт маш чухал зүйлсийг эндээс мэдэх болно.

Money as Debt - Мөнгө мөнхийн өр. Орчуулсан Х.Болорболд 2010 он. Бүтээсэн/ продюсер Пол Гринон / Paul Grignon 2006 Энэ кино нь 2006 онд Канадын кино найруулагч Пол Гринон нарын уран бүтээлчдийн бүтээсэн, орчин үеийн банкаар дамжуулан хэрэгжүүлдэг зээл-мөнгөний өнөөгийн тогтолцооны тухай кино юм. Энэ кинонд манай өнөөгийн банк санхүүгийн системийн бодит байдлыг, жишээлбэл банкуудын мөнгө бий болгох үйл явцаас эхлэн танилцуулж, энэхүү систем нь зайлшгүй сүйрэл мөхөлд хүргэх тухай сануулжээ. Дараагийн ангиуд болох Money as Debt II Promises Unleashed (2009) болон Money as Debt III: Evolution Beyond Money (2011) зэрэг юм. Бид эхний хоёр ангийг дуу оруулан та бүхэнд толилуулж байна. Манай улс, ард түмэн 1990 ээд оноос, тухайлбал 1992 оноос ямархуу зээл-мөнгөний системд нэгдэн орсон (оруулсан), энэ нь чухамдаа хэнд, хэний эрх ашигт үйлчилдэг, цаад зорилго нь юу болох, эцэстээ биднийг юунд хүргэх гэх мэт маш чухал зүйлсийг эндээс мэдэх болно.

Энэ удаад либералуудад дахин гүтгэх боломж олгохгүйн тулд тэдний ад үзээд байгаа тэрхүү судалгаанууд дээр бус шууд түүхэн эх сурвалж материалууд дээр үндэслэн өөрийн дүгнэлтийг дахин батлах болно. Ийм материал бол нэн тэргүүнд “1911 оны зун цаг Халхын Жавзандамба хутагт ба дөрвөн хаадаас бүх монгол үндэстэн нь Манж хятадын дарлал дор тэсэш үгүй болсон учрыг гаргаж, тусгаар улс байгуулахад тусламжийг гуйж Орос улсын хаанд өргөсөн бичиг” хэмээх юм. Уг бичгийг Богд лам ба халхын дөрвөн ханаас II Николай хаанд хандан бичсэн бөгөөд 1911 оны наймдугаар сарын эхээр чин ван Ханддорж тэргүүтэй хүмүүсээр Хаант Орос улс руу явуулсан байдаг. Энэ бичиг бол чухам 1911 оны Үндэсний эрх чөлөөний хөдөлгөөний цаана хэний, ямар эрх ашиг оршин байсныг гарцаагүй нотлох тун чухал баримт бичиг юм. Иймээс энэ бичгийн заалтуудыг тус тусад нь авч үзэн шинжилцгээе. (Захидал бичгийг ЭНДЭЭС бүрэн эхээр нь уншина уу)

...Ингээд Христийн шашин бол мянга орчим жил Европын олон ард түмнүүдийг харгис боолчилж байсан Римийн эзэнт улсын ихэс хаад, эрх баригчдын зүгээс гагцхүү улстөрийн зорилгоор зохиосон үлгэр домог түүх юм гэдэг дүгнэлтэд бид хүрч ирж байна. Христ бол үнэн хэрэг дээрээ ийнхүү христийн шашны гностикуудын сектийн нарны бурхан хаан нь байжээ. Энэ нь бусад бөөгийн шашинд байдаг нарыг төлөөлүүлсэн домгийн тэр дүр төрх юм. Харин жирийн хүмүүс, боолчлогдож байсан ард түмнүүдийн дотоод ухамсар бодол санаа, зүрх сэтгэлийг энэ үлгэр домгоор барьж хүлж тэднийг далдаас хянаж залж байхын тулд Христийг түүхэн бодит хүн байсан мэт болгож мөнхжүүлэх нь цэвэр улс төрийн шийдвэр байжээ! ...Аливаа шашин бол эрх баригчдын засаглал, эрх мэдэлд жирийн хүмүүсийг ямар ч эргэлзээгүйгээр, ядаж шүүн тунгааж ч бодож үзэхгүйгээр сохроор дагаж дулдуйдахыг шаарддаг. Тэр бүхнийг Бурхан харж байгаа гэдэг шалтгаар хувь хүний бүхий л хариуцлагыг хязгаарлаж байдаг. Тэгээд хамгийн гутамшигт гэмт хэргийг ч гэсэн бурхны таалал гэдгээр цагаатгаж байдаг юм. Хамгийн гол нь шашин бол үнэнийг мэдэж байгаа боловч шашны энэ хоосон номлолыг ашиглаж нийгэм, олон нийтийг өөрийн зорилгоор далдаас хөтлөн удирдаж байгаа тэр хүмүүст давуу байдал, хүч чадлыг бий болгодог!

Өнгөрсөн долоо хоногт “Шок эмчилгээ”-ий эцэг хэмээгддэг америкийн нэртэй эдийн засагч Жеффри Саксын нийтлэл CNN агентлагийн сайт дээр гарчээ. Энэ нийтлэлийн гол дүгнэлтүүдийг тоймлон хүргэе: Энэ нийтлэлдээ тэрээр АНУлсуудын Оросын эсрэг санкцууд тавих болон Украинд зэвсэг нийлүүлж буй стратеги нь үндсэн зорилгодоо хүрэхгүй байна хэмээн дүгнэжээ. Үүнд: 1. Москваг дэлхийгээс тусгаарлаж ганцаардуулах Вашингтоны зүтгүүлж буй бодлогыг нь дэлхийн ихэнх улс орнууд дэмжихээс татгалзсан нь бодит факт юм. Жишээ нь НҮБ-ийн хүний эхийн Зөвлөлөөс Оросыг хасах санал хураалтын үеэр хөгжиж буй орнууд Барууны явуулж буй бодлогыг дэмжихгүй байгаа нь илэрхий харагдсан. Уг санал хураалтанд АНУлсуудын санаачлагыг 93 улс дэмжсэн ч 100 улс дэмжээгүй юм (24 улс эсрэг санал өгч, 58 улс түтгэлзэж, 18 улс санал хураалтанл оролцоогүй). Чухамдаа эдгээр 100 улсад дэлхийн нийт хүн амын 76% нь амьдарч байна. 2. Эдийн засгийн санкцууд нь олон асуудлуудтай тулгарч байна: Асуудал нэг. Хэдий санкцууд нь Оросод эдийн засгийн бэрхшээлүүд үүсгэсэн хэдий ч энэ нь Оросыг одоогийн бодлогоо өөрчлөхөд хүргэх магадлал бага, яг Венесуэл, Иран, Хойд Солонгостой адилаар. Асуудал хоёр. Санкцуудыг хялбархан тойрон гарч болно, бүр ядаж хэсэгчилсэн байдлаар ч болов. Америкийн санкцууд америкийн банкууд төвлөрсөн байдаг долларын систем дотор нь л үр дүнтэй байдаг. Гэтэл одооноос бүх төлбөр тооцоонууд цаашид рублиэр, рупигээр, юаниар болон бусад валютуудаар хийгдэж эхлэх нь тодорхой. Асуудал гурав. Дэлхийн ихэнх улсууд санкцууд ажиллана гэдэгт итгэхгүй байгаа ба орос-украины асуудалд оролцохоос татгалзаж байна. Оросын эсрэг санкцуудад нэгдсэн улсуудад дэлхийн хүн амын 14% нь л ногдож байна. Асуудал дөрөв - “Бумеранг эффект”. Оросын эсрэг санкцууд нь зөвхөн Оросод төдийгүй дэлхийн эдийн засагт хохирол учруулж байна. Эдгээр санкцууд нь үйлдвэрлэл ба түгээлтийн хэлхээн дэх тасалдлуудад нэрмээс болж улмаар инфляци ба хүнсний бүтээгдэхүүний хомсдлыг нэмэгдүүлж байна. “Бумеранг эффект” Ардчилсан намын арван нэгэн сард болох сонгуулийн үр дүнд нь хүчтэй нөлөөлөх нь дамжиггүй бөгөөд, учир нь Америк дахь инфляци сонгогчдын бодит орлогоос “мэрсээр” байна. Асуудал тав. Оросоос авдаг энергийн эх үүсвэрүүд бас үр тариаг өөр аргаар нөхөх боломж бага. Эдгээр барааны үнэ өссөнөөс үүдэн Орос улс өмнө нь эдгээр бараны экспортоосоо олдог байсан тэр орлогоо алдахгүй бөгөөд бүр илүү их ч орлого олох боломжтой юм. Асуудал тав – геополитик. Бусад улсууд, тэр дундаа Хятад улс, орос-украины конфликтыг Орос ба НАТО-ийн конфликт хэмээн харж байгаа бөгөөд энэ хүрээнд Орос улс Украиныг эгнээндээ нэгтгэх замаар өргөжих гэсэн НАТО-ийн бодлогыг зогсоохоор оролдож байна хэмээн дүгнэцгээж байна. Яг энэхүү шалтгаанаар Хятад улс Орос улс нь энэхүү конфликтын хүрээнл ӨӨРИЙН ХУУЛЬ ЁСНЫ АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫГ хамгаалж байна хэмээн мэдэгдэж байна. 3. Олон улс орнууд, мөн түүнчлэн Хятад улс, Оросын эсрэг дарамт шахалтыг нь дэмжихгүй байгаа бөгөөд, учир нь энэ нь НОТА-г цааш тэлэх боломжийг өгч байна гэж үзэж байна. Эдгээр улс орнуудад энх тайван хэрэгтэй болохоос АНУлсууд ба НАТО-ийн БУСДЫН ГАРААР хийж буй Оросын эсрэг дайнд АНУлсууд ялах нь ашиггүй юм. 4. АНУлсууд ба НАТО хоёр Путинд шууд цэрэг дайны ялагдал хүлээлгэх хүсэлтэй байгаа бөгөөд, гэвч энэ зуур Украин сүйрэх нь зайлшгүй юм. АНУлсуудын нэг гараараа Украинд зэвсэг нийлүүлж, нөгөө гараараа санкцууд авч байгаа нь оросын эдийн засгийг сулруулах боловч тэдэнд(америкт) Украиныг авч үлдэх боломж байхгүй юм. Энэ сүүлийн зорилго нь зөвхөн энхийн гэрээ хийх замаар л хангагдаж болох юм. Өнөөдрийн (америкийн) явуулж буй бодлого нь дэлхийн эдийн засаг ба санхүүгийн тогтвортой байдлыг үгүй хийж байгаа бөгөөд цаашид дэлхийг НАТО болон бусад гэсэн хоёр хэсэгт хувааж болзошгүй юм. Эх сурвалж: https://edition.cnn.com/2022/04/20/opinions/sachs-ukraine-negotiation-op-ed/index.html

Энэ удаа та бүхэнтэйгээ америкийн төр нийгмийн зүтгэлтэн, нэрт эдийн засагч Жон Кеннет Гелбрейт(1908-2006)-ийн “The economics of innocent fraud”(2004) (оросоор “Экономика невинного обмана”(2009)) номын тухай ярилцахаар бэлдлээ.

Оросын эсрэг санкцаас үүдэн 100 сая европчууд гэрэл цахилгаангүй үлдэж болзшгүй байна. Чехийн хэвлэл Seznam zprávy-д хэрэв оросоос нийлүүлдэг цөмийн түлшинд хориг тавьбал 100 сая европчууд гэрэл цахилгаангүй үлдэж болзшгүй байна хэмээн бичжээ. Финландаас Болгар хүртэл европын олон оронд зөвлөтийн загварын цөмийн реактруудад ойролцоогоор нийт цахилгаан эрчим хүчний 40 хувийг үйлдвэрлэн гаргадаг ба эдгээр реактортуудад ашигладаг түлшийг ОХУ-аас авдаг байна. Эх сурвалж: https://www.seznamzpravy.cz/clanek/ekonomika-firmy-nejen-plyn-ci-uhli-eu-je-zavisla-take-na-ruskem-jadernem-palivu-197346

Францын ерөнхийлөгч Эммануэль Макрон "Бид одоо өмнө хэзээ ч байгаагүй хүнсний бүтээгдэхүүний хямралын байдалд байна. Учир нь ОХУ болон Украин бол хамгийн том газар тариалангийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч орнууд", "хүнсний бүтээгдэхүүний энэ хүндрэл ойрын 12-18 сард улам гүнзгийрнэ" хэмээн мэдэгдсэн байна. Мөн тэрээр Францид бага болон дунд орлоготой хүмүүст туслах зорилгоор хүнсний бүтээгдэхүүний талон олгож эхлэх зайлшгүй шаардлагатай хэмээн тооцож байгаа ажээ.

Дэлхийн хэмжээний өлсгөлөнгийн аюул. Украин дахь үйл явдлуудын нөлөөгөөр хүнсний бүтээгдэхүүний үнэ бүх цаг үеийн түүхэн дээд хэмжээнд хүрсэн байгааг хүнсний бүтээгдэхүүний үнийн индекс харуулж байна хэмээн НҮБ-ын Хүнс газар тариалангийн байгууллага мэдээллэсэн байна. Эх сурвалж: https://www.fao.org/newsroom/detail/fao-food-price-index-posts-significant-leap-in-march/en https://www.reuters.com/world/europe/un-chief-says-time-end-russias-absurd-war-ukraine-2022-03-22/